Αν και πρόκειται για μια χώρα στην οποία οι πολίτες εκφράζουν με κάθε ευκαιρία τη λατρεία τους προς τους ηγέτες, δεν ζητείται ο ίδιος ενθουσιασμός και από τους ξένους. Ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του κάθε επισκέπτη αν θέλει να υποκλιθεί ή να αφήσει λουλούδια και δεν υπάρχουν κυρώσεις αν δεν πράξει αντιστοίχως. Εκεί που συμβαίνει υποχρεωτικά είναι στην περίπτωση που θα επισκεφθούν το Μαυσωλείο.

Στους δυτικούς υπάρχει η σκέψη για τη Βόρεια Κορέα, πως οι πολίτες συνεχώς παρακολουθούνται και πως συναντά κανείς στρατιωτικούς σε κάθε γωνιά της πόλης. Σύμφωνα με τη Φραγκίσκα Μεγαλούδη, υπήρχε ένα σύστημα παρακολούθησης των πολιτών, όμως έλειπαν οι ακρότητες. Υπήρχαν επιτροπές που έδιναν αναφορά, έκαναν τη δημόσια αυτοκριτική. Τα φαινόμενα αυτά όμως έχουν χαλαρώσει τα τελευταία χρόνια.

Επιπρόσθετα, αν και η Βόρεια Κορέα παρουσιάζεται ως μια πολεμοχαρής χώρα, ως το απόλυτο κακό που απειλεί τον πλανήτη με το πυρηνικό της οπλοστάσιο, όσο παράδοξο και αν ακούγεται, ιστορικά δεν έχει κάνει κανέναν επεκτατικό πόλεμο, πέραν της επίθεσης του 1950 στο Νότο. Εκτοξεύει μεν απειλές, αλλά επίθεση δεν έχει κάνει. Η στρατηγική της χαρακτηρίζεται από την τακτική της αποτροπής και χρησιμοποιεί τα πυρηνικά της ως αμυντικό μηχανισμό που θα χρησιμοποιήσει σε περίπτωση που απειληθεί.

Οι πολίτες δεν μισούν τους δυτικούς και ειδικά στις μεγάλες πόλεις τους πλησιάζουν. Έχουν μεγάλη περιέργεια, και ρωτούν συνέχεια. Έχουν την εντύπωση ότι οι δυτικοί τους μισούν, και αυτό γιατί όλα τα άσχημα που ακούγονται για τη χώρα τους, τους μεταφέρονται με ένα σύστημα προπαγάνδας που αναδεικνύει κάθε δήλωση για τη Βόρεια Κορέα ως απειλή ή κριτική προς την χώρα.

Όπως μας είπε η συγγραφέας του βιβλίου «Στη Χώρα των Κιμ», η ίδια δεν έχει αντικρίσει ούτε ακούσει για καμία δημόσια εκτέλεση, και γενικά το θέμα των πολιτικών κρατουμένων είναι αμφιλεγόμενο. Κανένας δεν γνωρίζει για το θέμα με αποδεδειγμένα στοιχεία, ούτε ο ΟΗΕ. Όσα γνωρίζουμε για το θέμα είναι από αντιφρονούντες και από αεροφωτογραφίες, όσο αξιόπιστες μπορεί να είναι. Οι μαρτυρίες των αντιφρονούντων είναι πολύτιμες αλλά θέλουν και φιλτράρισμα, καθώς δεν λείπουν οι ιστορίες που πουλήθηκαν ακριβά στα μέσα. Ο αριθμός των πολιτικών κρατούμενων πιστεύεται πως έχει μειωθεί, γιατί έχει καταργηθεί η συλλογική τιμωρία.

Νίκος Φούρναρης.