UPSat

Ο UPSat είναι ένας δορυφόρος cubesat μεγέθους 2U (20εκ.x 10εκ x 10εκ) που κατασκευάστηκε και παραδόθηκε από το Libre Space Foundation και ξεκίνησε την ανάπτυξη του από το Πανεπιστήμιο Πατρών.

Η αποστολή του UPSat έχει σαν σκοπό την εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου ανοιχτού πηγαίου κώδικα, κατασκευασμένου στην Ελλάδα, περιορίζοντας την χρήση εμπορικών υποσυστημάτων στο ελάχιστο. Για την εκπλήρωση αυτού του σκοπού όλα τα υποσυστήματα του δορυφόρου έχουν σχεδιαστεί από την αρχή χρησιμοποιώντας μεθοδολογίες ανάπτυξης λογισμικού και υλικού ανοιχτού κώδικα.

Η απόδοση επένδυσης προς ένα ανοιχτό τρόπο ανάπτυξης αναμένεται να είναι σημαντική, δημιουργώντας νέα γνώση και ταυτόχρονα ένα οικοσύστημα γύρω από την διαστημική και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΌ ΤΟΥ ΔΟΡΥΦΌΡΟΥ

• Οκτώβριος 2007: Με τη συμμετοχή μελών της ομάδας στο YES2 Mechanical Design Center of Expertise και την υποστήριξη της ακαδημαϊκής κοινότητας αρχίζει η νέα περιπέτεια για την σχεδίαση ενός cubesat.
• Νοέμβριος 2009: Το Πανεπιστήμιο Πατρών προσκαλείται να συμμετάσχει στο QB50 Workshop στις Βρυξέλλες, μια αποστολή 50 δορυφόρων cubesat που αναπτύχθηκαν από ομάδες σε όλο το κόσμο (το οποίο οργανώθηκε από την ESA, την NASA και το Ινστιτούτο Von Karman).
• 2009-2015: Κάτω από το πλαίσιο ανάπτυξης του UPSat, μια σειρά από διπλωματικές εργασίες ολοκληρώθηκαν (π.χ. δομική σχεδίαση, μηχανισμός ανάπτυξης ηλιακών συλλεκτών, υλικά, ακολουθίες ελέγχου ύψους). Δυστυχώς στάθηκε αδύνατο να υλοποιηθούν όλες στο τελικό σχέδιο.
• Σεπτέμβριος 2015: Το Libre Space Foundation εμπλέκεται στην ανάπτυξη του υποσυστήματος επικοινωνιών COMMS (εγχείρημα Diactoros).
• Νοέμβριος 2015: Το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Libre Space Foundation συντονίζονται για το σχεδιασμό του σταθμού λήψης και λειτουργίας του δορυφόρου.
• Ιανουάριος 2016: Το Libre Space Foundation παραδίδει αναλυτική έκθεση ετοιμότητας που εντοπίζει τις ελλείψεις του εγχειρήματος.
• Φεβρουάριος 2016: Το πρόγραμμα «UPSat» γίνεται συνεργατικό και συγχρηματοδοτούμενο από το Libre Space Foundation και το Πανεπιστήμιο Πατρών, με επίκεντρο το λογισμικό και το υλικό ανοιχτού κώδικα ως παραδοτέα. Ως τμήμα αυτής της συνεργασίας το Libre Space Foundation θα παραδώσει:

• Επανασχεδίαση της αποστολής ώστε να είναι σύμφωνη με τα νέα τροχιακά χαρακτηριστικά της αποστολής QB50.

• Υποσύστημα κεντρικού υπολογιστή του δορυφόρου OBS (ανάπτυξη του υλικού και του λογισμικού).

• Υποσύστημα επικοινωνιών COMMS (επανασχεδίαση του υλικού και του λογισμικού).

• Υποσύστημα ελέγχου ισχύος EPS (ανάλυση του υλικού και του λογισμικού).

• Υποσύστημα ελέγχου ύψους και θέσεως ADCS (ανάλυση του υλικού και του λογισμικού).

• Ενσωμάτωση του επιστημονικού υποσυστήματος και δοκιμές.

• Ανάπτυξη συστήματος απελευθέρωσης κεραιών και δοκιμές.

• Εγκατάσταση επίγειου δορυφορικού σταθμού, ανάπτυξη λογισμικού εντολών,  ανάπτυξη λογισμικού ελέγχου και δοκιμές.

• Τελική ενσωμάτωση και συναρμολόγηση.

• Δοκιμές και σύνταξη μελέτης πτητικής ετοιμότητας (στις εγκαταστάσεις της EAB, του Πανεπιστημίου της Πάτρας και του Hackerspace.gr).

• Γενική διαχείριση του εγχειρήματος και παράδοση του δορυφόρου.

• Λειτουργία του δορυφόρου μετά την απελευθέρωση του από τον διεθνή διαστημικό σταθμό.

• Μάρτιος 2016: Η ιστοσελίδα upsat.gr γίνεται προσβάσιμη, με λεπτομέρειες για την ανάπτυξη του εγχειρήματος.
• Απρίλιος 2016: Τα πρώτα επίγεια πρωτότυπα των υποσυστημάτων κατασκευάζονται στις εγκαταστάσεις του Libre Space Foundation, τα μηχανολογικά συστήματα αντίστοιχα της πλήρους κατασκευής δοκιμάζονται στα πλαίσια προετοιμασίας της διαδικασίας ενσωμάτωσης, ενώ συνεχίζεται η ανάπτυξη του λογισμικού.
• Μάιος 2016: Δομικά στοιχεία παραδίδονται από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και αρχίζει η τελική φάση ενσωμάτωσης.
• Ιούνιος 2016: Επιτυχής τελική ενσωμάτωση όλων των στοιχείων και τελικές ελάσσονες αλλαγές στις εγκαταστάσεις του Libre Space Foundation.
• Ιούνιος-Ιούλιος 2016: Ο UPSat περνά δοκιμές: δονήσεων (στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία), εναλλαγών θερμοκρασίας στο κενό TVAC (στο Πανεπιστήμιο Πάτρας), ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας (EMC-Hellas), επικοινωνιών, επιστημονικής μονάδας και λειτουργικότητας (στο Ηackerspace.gr). Όλες οι δοκιμές είναι επιτυχής και υποβάλλεται η μελέτη πτητικής ετοιμότητας.
• Αύγουστος 2016: Ο UPSat παραδίδεται στις εγκαταστάσεις της Innovative Solutions In Space στην Ολλανδία για την διενέργεια του τελικού ελέγχου πριν την ενσωμάτωση του στο σύστημα απελευθέρωσης.

Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε από το Libre Space Foundation.