editorial

Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν αυτή τη στιγμή 384 άνθρωποι που έχουν κατακτήσει τον ανώτατο τίτλο σπουδών στον χώρο του κρασιού, αυτόν του Master of Wine. Λιγότεροι δηλαδή από εκείνους που έχουν ανέβει στην κορυφή του Έβερεστ ή έχουν ταξιδέψει στο διάστημα. Αυτοί είναι που κινούν τα νήματα και επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στην οινική βιομηχανία. Από το στάδιο της παραγωγής και της διακίνησης, μέχρι την προώθηση και την επικοινωνία…  Για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε πώς σκέφτονται και πώς λειτουργούν, τι θα ήθελαν για το κρασί και την εξέλιξή του, μιλήσαμε με τον Γιάννη Καρακάση MW. Αυτό που ακολουθεί δεν είναι μόνο μία συνέντευξη αλλά το αποτέλεσμα από διαδοχικές συναντήσεις και  αναζητήσεις γύρω από το κρασί. Απολαύστε!

Νίκος Ιωαννίδης

η σχέση

-Τι είναι για εσένα το κρασί;

Το κρασί Νίκο, είναι τρόπος ζωής, κουλτούρα, τρόπος έκφρασης και ενδεχομένως ένα από τα βασικά συστατικά στο σώμα μου.

-Ρέει δηλαδή;

Χωρίς αμφιβολία

-Σε ενοχλεί αυτό;

Καθόλου.

– Τι είναι αυτό που αγαπάς πιο πολύ στην Ελλάδα; Ποιο οινικό κομμάτι της;

Αυτό που με ξεμυαλίζει είναι να ανακαλύπτω νέα οινοποιεία, νέες δουλειές, αυθεντικές προσεγγίσεις και ξεχωριστούς ανθρώπους. Αυτό μπορεί να συμβεί οπουδήποτε. Και δίπλα στο σπίτι σου και σε ένα οινοποιείο στην Αττική και στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη… Κι αυτή είναι η ομορφιά του ελληνικού κρασιού.

-Σε ποιες περιοχές ταξίδεψες πρόσφατα;

Σε διάφορα μέρη… να θυμηθώ μια στιγμή. Τα τελευταία μου ταξίδια είχαν σχέση με την εκπαίδευση στο Ινστιτούτο των Masters of Wine οπότε είχαμε ένα ταξίδι στην Αυστρία για τους πρωτοετείς μαθητές, ένα ταξίδι στο Λονδίνο για τους δευτεροετείς και ενδιάμεσα ήμουν στην Κύπρο για ένα Μasterclass με τα κρασιά της Πελοποννήσου.

-Είναι συνειδητό πλέον για σένα ότι επηρεάζεις ανθρώπους μέσα από τα κείμενα, τις παρουσιάσεις, τη δουλειά σου;

Το φαντάζομαι πλέον ότι αυτό συμβαίνει αλλά όταν γράφω προσπαθώ να μην το σκέφτομαι. Γενικά, θέλω να πιστεύω ότι γράφω με έναν τρόπο που είναι αρκετά απλός. Μπορώ να γίνω και τεχνικός όπως ήμουν σε ένα από τα τελευταία άρθρα στο Guildsomm για την επίδραση των παλιών αμπελιών στην ποιότητα του κρασιού. Αλλά η φιλοσοφία μου είναι να δίνουμε τη γνώση με όσο γίνεται πιο απλό τρόπο. Για να το κάνεις βέβαια αυτό πρέπει να κατέχεις βαθιά γνώση ενός θέματος. Θέλω να τονίσω ότι το Karakasis.mw είναι η ψυχανάλυσή μου, ο τρόπος που επικοινωνώ, ο τρόπος με τον οποίο θέλω να περάσω τις ιδέες μου και να προσφέρω σε όλο τον κόσμο λίγη από τη γνώση μου.

– Ποιο είναι το όραμά σου για το κρασί;

Το όραμα μου είναι ξεκάθαρο. Θέλω να δω το ελληνικό κρασί να προοδεύει. Δηλαδή να βγαίνουν κρασιά ανταγωνιστικά, κρασιά με χαρακτήρα, αυθεντικά, κρασιά-terroir, έτσι ώστε, όπου βρισκόμαστε στο εξωτερικό, να μην θεωρούμαστε φτωχοί συγγενείς. Το ελληνικό κρασί, ενώ έχει όλη αυτή την απίθανη ιστορία χιλιάδων ετών, εν τούτοις το αποτύπωμά του είναι σχετικά πρόσφατο. Που σημαίνει ότι έχουν γίνει βήματα, καθημερινά γίνονται βήματα, αλλά αν αφεθούμε σε αυτή την αισιόδοξη νότα, θα ανακαλύψουμε ξαφνικά ότι μόλις καταλαγιάσει όλος αυτός ο θόρυβος και αυτή η σκόνη, θα βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο. Πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο καθημερινά για να πετύχουμε τον στόχο μας, που είναι να πάμε το ελληνικό κρασί στην κορυφή.

-Στο βιβλίο σου για τα φυσικά κρασιά κάνεις λόγο για μια ξεχωριστή κατηγορία κρασιών που, όπως λες, κατακτά όλο και μεγαλύτερο μέρος της αγοράς. Τι είναι τελικά; Μια τάση της εποχής ή κάτι που ήρθε για να μείνει;

Είναι μία τάση της εποχής σίγουρα. Το αν ήρθε για να μείνει, είναι ένα ερωτηματικό. Σίγουρα θα επηρεάσει τα πρωτόκολλα οινοποίησης και το έχει κάνει ήδη, αλλά για να μείνει και να είμαι απόλυτα βέβαιος σε αυτό που σας λέω, θα πρέπει να συμφωνήσουν οι παραγωγοί στο τι είναι φυσικό κρασί και να μην πολεμάει ο ένας τον άλλο ότι κάνει την πιο «φυσική» εκδοχή.

ο τίτλος

-Τι είναι τελικά ο τίτλος του Master of Wine;

Προέρχομαι από την οικογένεια του Πολεμικού Ναυτικού υπηρετώντας για περισσότερα από 20 χρόνια σε πολεμικά πλοία και σε ελικόπτερα. Από το 2015 που έγινα Master of Wine (MW) η ζωή μου άλλαξε 180 μοίρες. Ο τίτλος του MW είναι ο απόλυτος τίτλος που αγκαλιάζει σφαιρικά τον χώρο του κρασιού. Στην Ελλάδα είμαστε δύο, μαζί με τον Κωνσταντίνο Λαζαράκη, ενώ υπάρχει και η πρώτη Ελληνίδα MW που έχει τη βάση της στην Καλιφόρνια, η Όλγα Καραπάνου Crawford.

-Με τι ασχολείται ένας MW;

Θεωρητικά δεν υπάρχουν όρια. Είμαστε 380 περίπου στον κόσμο που αποτελούν μία επίλεκτη ομάδα. Εμένα με ενθουσιάζουν οι προκλήσεις και τα διαφορετικά πράγματα. Δεν θέλω να κάνω ένα πράγμα. Υπάρχει, πάντα, ένας κορμός που είναι το γράψιμο, με τα βιβλία μου και με το blog karakasis.mw που πλαισιώνεται με άλλες ασχολίες. Για παράδειγμα, συνεργάζομαι με online wine shops στην Ελλάδα και στην Κύπρο, επίσης με μία εξαγωγική εταιρεία κρασιού, ενώ είμαι υπεύθυνος για το οινικό κομμάτι στο νέο Katikies Garden στη Σαντορίνη. Στο τελευταίο θα δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στο κρασί που θα είναι ο πρωταγωνιστής και θα γίνουν πολύ ωραία πράγματα στις υπόσκαφες κάβες που ανήκαν στους Λαζαριστές μοναχούς.

Ένα άλλο κομμάτι που πάντα με ενδιέφερε είναι το εκπαιδευτικό, είτε με μορφή Masterclasses ή με πιο απλές γευσιγνωσίες που μπορεί να στήσω, είτε με τη συμμετοχή μου σε εκπαιδευτικά προγράμματα του Ινστιτούτου, bootcamps κ.λπ. Και, φυσικά, να μην ξεχάσω το ελληνικό Κρασί που είναι ένα μεγάλο και σημαντικό κεφάλαιο.

-Πώς ζεις; Ζεις με μια βαλίτσα και ένα αεροπλάνο;

Προσπαθώ να το περιορίσω λίγο αυτό. Όταν έφυγα από το Πολεμικό Ναυτικό είπα ότι τώρα θα ταξιδεύω λιγότερο αλλά τελικά ταξιδεύω περισσότερο. Προσπαθώ να βρίσκω χρόνο για την οικογένειά μου -είναι ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει! Και η αγκαλιά των παιδιών… δεν υπάρχει κάτι πιο όμορφο, πιο ζεστό και πιο τρυφερό από αυτό!

-Βάζεις όρια ανάμεσα στη γευσιγνωσία, στη δοκιμή και στην απόλαυση ενός κρασιού;

Μέσα μου, πάντα μα πάντα, οι πρώτες γουλιές είναι δοκιμής. Προχθές ήμουν σε μια παρέα, μια καταπληκτική βραδιά, είχαμε 15 κρασιά. Τα δοκίμασα και στο τέλος απ’ αυτό που μου άρεσε περισσότερο ήπια ένα ποτήρι παραπάνω. Αυτή είναι η διαφορά δοκιμής και απόλαυσης. Είναι σημαντικό να πούμε εδώ για το wine in moderation. Η κατανάλωση με μέτρο είναι πρωταρχικής σημασίας. Είναι ένα σημείο πολύ λεπτό και ειδικά για τους ανθρώπους που είναι μέσα στη βιομηχανία του κρασιού.

-Τι πιστεύεις για τους συνδυασμούς φαγητού – κρασιού;

Ένα από τα πιο διαβασμένα μου κείμενα είναι το «Εξηγώντας τους συνδυασμούς φαγητού-κρασιού». Έχουν γραφτεί διάφορα απίθανα πράγματα. Στα άκρα βρίσκεται τόσο η άποψη της υπερ-ανάλυσης (θα πάρουμε ένα ένα τα συστατικά του πιάτου, θα τα αναλύσουμε και θα προσπαθήσουμε να βρούμε το ανάλογο κρασί, μια διαδικασία που οδηγεί πολλούς σε μία εξίσωση και ένα διαφορικό ολοκλήρωμα…) όσο και η άποψη της υπερ-απλούστευσης (πιες αυτό που σου αρέσει και «ό,τι κάτσει»). Μου αρέσει να μιλάω για τη μέση κατάσταση απλοποιώντας τους συνδυασμούς.

-Πόσα χρόνια γράφεις

Ξεκίνησα να γράφω στο wine.gr το 2011. Και από τότε γράφω σε εβδομαδιαία βάση. Υπολογίζω να έχω γράψει πάνω από 600 κείμενα στο winecommanders.com και στο karakasis.mw και πάρα πολλά ακόμα σε διεθνή έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο.

– Έχεις αγωνία για την απόκριση των δημοσιεύσεων και των αναρτήσεών σου στο Karakasis.mw;

Πάντα. Ακόμα και τώρα όταν ανεβάζω κάτι καινούριο νιώθω αυτόν τον ενθουσιασμό του πρωτάρη που βγαίνει το πρώτο του ραντεβού με τη κοπέλα του και δεν ξέρει πού θα οδηγήσει αυτό. Θα είναι επιτυχία ή αποτυχία; Έχω δημιουργήσει ένα site το οποίο θεωρώ ότι είναι σχετικά πλήρες. Πάντα αναζητώ, όμως, πώς μπορεί να βελτιωθεί. Υπάρχουν οι σταθερές συνεργασίες με τον Demetri Walters MW και με την ταλαντούχα Όλγα Αντωνιάδου. Ξεκινήσαμε και μια συνεργασία με τον Ανδρέα Κυπριανού, έναν πολύ δημιουργικό άνθρωπο στο κομμάτι των ιδανικών γευστικών συνδυασμών (perfect pairings). Θέλω να δώσω στον κόσμο να καταλάβει ότι υπάρχει η έννοια του πολύ καλού συνδυασμού με κάτι που μπορεί να το φτιάξει εύκολα.

-Πόσο αντικειμενική είναι η κριτική κρασιών στην Ελλάδα;

Στο τέλος της ημέρας είναι η αξιοπιστία που έχει ο καθένας μας. Αυτό που κάνω είναι να επικοινωνώ τα κρασιά που μου αρέσουν. Ποτέ δεν πρόκειται να γράψω κάτι για να κάνω κακό σ’ ένα κρασί και δεν έχω χρόνο και χώρο να δώσω σ’ ένα κακό κρασί. Έχω τόσο καλές ιστορίες να γράψω που ακόμα και αυτές ζορίζομαι να τις προλάβω. Γιατί να δώσω χώρο σε κάτι αρνητικό; Ξέρεις, Νίκο, τα κρασιά είναι οι άνθρωποι που τα παράγουν, είναι οι αγωνίες τους, οι καινοτομίες τους, οι ανασφάλειές τους, όλος ο αγώνας τους. Και όλα αυτά αποτυπώνονται στο ποτήρι και αξίζουν τον σεβασμό μας.

-Γιατί είναι ξεχωριστές οι γευσιγνωσίες που οργανώνεις;

Για έναν πολύ απλό λόγο: γιατί για να κάνω μία γευσιγνωσία πρέπει το θέμα να με ενθουσιάζει και να μαθαίνω κι εγώ μέσα από αυτή τη διαδικασία. Πρώτα βρίσκω το θέμα που με ελκύει και ο στόχος μου είναι, όταν φύγει κάποιος από μια γευσιγνωσία που έχει κάνει ο Γιάννης, να πάρει τουλάχιστον δύο πράγματα. Μια που αναφέρθηκες στις γευσιγνωσίες να σημειώσω ότι γίνεται κατάχρηση της έννοιας του masterclass. Όλα πλέον είναι masterclass -ακόμα και οι πιο απλές διαδικαστικές γευσιγνωσίες βαφτίζονται έτσι- προφανώς γιατί ο όρος πουλάει.

Στο κομμάτι που με αφορά, τώρα… συνήθως έχω μιλήσει με τον παραγωγό, έχω δοκιμάσει πολλές φορές τα κρασιά, έχω περπατήσει στα αμπέλια, έχω κάνει δηλαδή έρευνα. Με ρωτούν πώς μπορώ να μάθω πραγματικά. Η απάντηση είναι απλή. Με το περπάτημα στα αμπέλια, με τη συζήτηση με τους παραγωγούς. Αυτή είναι η πραγματική γνώση. Τα υπόλοιπα είναι πληροφορίες.

-Όταν ξεκίνησες σκεφτόσουν ότι θα μπορούσες να φτάσεις σε αυτό το επίπεδο;

Στο πολύ πίσω μέρος του μυαλού μου, ναι. Αλλά επειδή οι στόχοι αυτοί είναι πολύ υψηλοί δεν μ’ αρέσει να τους λέω γιατί χάνεται η δυναμική τους.

-Κάτι καινούργιο που ετοιμάζεις;

Υπάρχουν 2-3 ωραία project που είναι ανακοινώσιμα. Είναι το Katikies Graden που αναφέρθηκα πιο πάνω, είναι επίσης το London Wine Fair με την εταιρεία RECO που πρώτη φορά το ελληνικό κρασί έχει τόσο ισχυρή παρουσία στο Λονδίνο με περίπου 40 οινοποιεία. Και είναι, επίσης, μια καινοτομία στον χώρο της Πληροφορικής, ένα wine app για την Πελοπόννησο που επιμεληθήκαμε μαζί με τον Γρηγόρη Μιχαήλο. Είναι ουσιαστικά η πρώτη ηλεκτρονική εφαρμογή για το κρασί που περιλαμβάνει χάρτες με τα οινοποιεία αλλά και σημεία εστίασης ή φιλοξενίας και είναι πολύ φιλική προς τον χρήστη.

-Έχοντας φτάσει κάποιος σ’ αυτό το επίπεδο που είσαι εσύ, τι μπορεί να δει αν κοιτάξει πιο μακριά;

Κάθε μέρα μαθαίνω. Και όσα περισσότερα ξέρεις, γίνεσαι πιο ταπεινός. Όσα λιγότερα ξέρεις τόσο μεγαλύτερη έπαρση δείχνεις. Τι μπορώ να δω; Μία άλλη οπτική ίσως, αποτέλεσμα οινικής και ανθρώπινης ωριμότητας -εν μέρει αποτέλεσμα του Master of Wine.

το κρασί

-Αν ζητούσαμε από τρεις κατηγορίες ανθρώπων που ασχολούνται με το κρασί να αλλάξουν κάτι στη φιλοσοφία τους, τι θα ήταν αυτό; Για τους παραγωγούς, για τους ανθρώπους που ασχολούνται με τη διακίνηση του μηνύματος, την προώθηση και την εμπορία του κρασιού και για τους καταναλωτές.

Στο κομμάτι των παραγωγών το ξέρουν και οι ίδιοι αυτό, ότι όλα ξεκινάνε από το αμπέλι. Έχουμε τουλάχιστον 80 ελληνικές ποικιλίες διαθέσιμες εμπορικά και πάνω από 200 στο αρχείο μας. Όσο καλύτερα τις μάθουμε αυτές, και ξέρουμε κάθε ποικιλία τι σημαίνει και τι μπορεί να δώσει, τόσο καλύτερα κρασιά θα κάνουμε. Άρα, ξεκινάνε όλα στο αμπέλι. Καλύτερη δουλειά στο αμπέλι και έρευνα για να καταλάβουμε και να κατανοήσουμε τους θησαυρούς μας, τα παιδιά μας δηλαδή.
Στο κομμάτι της επικοινωνίας και του μηνύματος: Ο καθένας στην Ελλάδα, δυστυχώς, λέει τη Μαλαγουζιά με το δικό του τρόπο. Άλλος την έχει με s (Malagousia) και άλλος με z (Μalagouzia). Το Μοσχοφίλερο ακόμα δεν έχουμε κατασταλάξει πώς θα το πούμε. Το Ξινόμαυρο είναι με i ή με y; Τώρα θα μου πεις είναι λεπτομέρεια, όμως δεν είναι. Γιατί ο άλλος βλέπει κάτι έξω και σου λέει «κάτσε, για ποια ποικιλία μιλάμε;» Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν τι μήνυμα θέλουμε να δώσουμε προς τα έξω με έναν συγκεκριμένο τρόπο και να τον ακολουθήσουμε όλοι και νομίζω ότι θα πάνε καλύτερα τα πράγματα.
Οι καταναλωτές. Νομίζω ότι είναι θέμα εκπαίδευσης. Έχουν βελτιωθεί τα πράγματα, έχουν γίνει βήματα προς τα μπροστά, όμως και πάλι υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο. Σε πόσους απευθυνόμαστε όταν γράφουμε για ένα κρασί; Σε χίλιους, σε δύο χιλιάδες; Μπορούμε να μεγαλώσουμε αυτή τη δεξαμενή; Εμένα πάντα αυτό με αφορά όταν γράφω κάτι. Πόσο κόσμο μπορώ να αγκαλιάσω δίνοντάς του μια ενδιαφέρουσα πρόταση…

-Πόσο δύσκολο είναι να εξηγήσουμε το μήνυμα των φυσικών κρασιών στους καταναλωτές;

Αυτός ήταν, Νίκο, και ο προβληματισμός μου επειδή έτρεχαν όλες αυτές οι ιστορίες για τα φυσικά κρασιά και είμαι σίγουρος ότι ακόμα και οι παραγωγοί (όχι των φυσικών κρασιών αλλά των κρασιών γενικά) δεν ξέρουν τι είναι το φυσικό κρασί. Έτσι καταπιάστηκα να γράψω με ένα σχετικά απλό τρόπο, όχι απλοϊκό όμως, για το θέμα των φυσικών κρασιών στην Ελλάδα και να προσπαθήσω να πω με αυτό το βιβλίο: «Θέλετε να δείτε τι συμβαίνει με την ελληνική “φυσική οινική σκηνή”»; Διαβάστε τι σημαίνει φυσικό κρασί, αν είναι ή δεν είναι σωστός ο όρος, με τι συνδυάζονται τα κρασιά, ποιες είναι οι κατηγορίες τους, τι περιμένεις με τη γεύση του κρασιού, όταν δοκιμάζεις ένα πορτοκαλί κρασί -όπως είχαμε δοκιμάσει πριν- όταν δοκιμάζεις ένα κόκκινο κρασί, ένα γλυκό κρασί ενδεχομένως. Όλα τα προϊόντα αν κάτσεις και τα ψάξεις και πάρεις έναν μεγεθυντικό φακό μιας σχετικής ευκρίνειας, έχουν προεκτάσεις. Έτσι και το κρασί.
Μπορεί να είναι πολύ απλοϊκό στη βάση του και γίνεται πολύ πιο σύνθετο όσο ανεβαίνεις πάνω. Αλλά ας μυρίσουμε ένα κρασί σαν αυτό εδώ. Αν ξεκινήσουμε και κάνουμε μια περιγραφή. Βλέπουμε το χρώμα. Είναι βαθύ κόκκινο, είναι βαθύ πορφυρό, είναι βαθύ ρουμπινί. Ό,τι κι αν πεις, η διαφορά είναι πολύ μικρή, είναι ένα σκουρόχρωμο, κόκκινο κρασί. Αυτό ξέρει ο κόσμος. Η απόχρωση είναι για πιο ειδικούς. Στη μύτη, όταν το μυρίζεις αυτό
 -που νομίζω ότι είναι σημαντικό- να ξέρει ο καταναλωτής είναι ότι υπάρχουν ομάδες αρωμάτων. Είναι ανθικά, είναι φυτικά, είναι μπαχαρένια αρώματα; Είναι βοτανικά; Σε ποια κατηγορία ανήκει; Μυρίζει φράουλα ή μυρίζει δέρμα. Ας πούμε αυτό έχει αρκετές νότες από δέρμα, έχει γήινα αρώματα, έχει αποξηραμένο δαμάσκηνο, έχει πράγματα που είναι κοντινά μας. Κοντινές μυρωδιές.
Δεν μιλάμε για εξεζητημένες περιγραφές που μπορεί κάποιος να ισχυριστεί. Πάντα όταν γράφω και περιγράφω ένα κρασί προσπαθώ να το δώσω με απλοϊκούς όρους για να καταλάβει ο άλλος τι είναι αυτό.

-Ποιες είναι οι νέες περιοχές που ανατέλλουν οινικά στον κόσμο και ποιες είναι οι νέες τάσεις στην οινοποιία;

Σε ευχαριστώ Νίκο, για τα μόνο δύο σκέλη σε μια απλή σχετικά απλή ερώτηση. Ανατέλλουν διάφορες περιοχές. Στην Ισπανία η Sierra de Gredos, με καταπληκτικές Garnachas στα 1.000 μέτρα υψόμετρο και γρανιτικά εδάφη. Η περιοχή της Swartland στη Νότια Αφρική που παράγει εκπληκτικά Chenin Blanc από πολύ παλιά κλήματα.
Η περιοχή της Jura που έχει δώσει μια εναλλακτική στα πολύ ακριβά κρασιά της Βουργουνδίας. Οι περιοχές του Alto Piemonte, οι «δορυφόροι» δηλαδή του Barolo και του Barbaresco. Ψυχρές περιοχές στην Καλιφόρνια. Santa Rita Hills, Santa Barbara, Sonoma. Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και δεν χρειάζεται ένα κρασί για να τραβήξει την προσοχή να έχει 100 χρόνια ιστορίας. Πλέον με πολύ λιγότερες χρονιές κάποιος μπορεί να μπει στο πάνθεον των πολύ μεγάλων κρασιών.
Είναι σημαντικό να πούμε ότι πλέον το κρασί αρχίζει και ξεφεύγει και, μόλις γίνει κάτι πολύ γνωστό, αρχίζει και εκτοξεύεται. Γι’ αυτό και δημιούργησα μια στήλη στο blog μου (karakasis.mw) που λέγεται Super Normal, προσπαθώντας να βρω κρασιά εξαιρετικής ποιότητας μέχρι 15 ευρώ στην Ελλάδα και μέχρι 35 ευρώ στο εξωτερικό.
Το άλλο ερώτημα ήταν για τις νέες τάσεις. Νέες τάσεις, παλιές τάσεις… Αυτό το πράγμα επανέρχεται. Έτσι είναι και τα φυσικά κρασιά.

-Παλιά τάση.

Παλιά τάση γιατί έτσι γίνονταν τα κρασιά παραδοσιακά. Δεν υπήρχε τόσο βαθιά γνώση της τεχνολογίας. Υπάρχει, επίσης, πολύ μεγάλη συζήτηση για τους τρόπους που παρουσιάζεις το κρασί. Το δοχείο δηλαδή που θα το δεις. Θα το δεις σε κουτάκι της Coca cola, σε bag in a box δηλαδή σε ασκό, σε κάνουλα…

-Με ποιον τρόπο είναι φτιαγμένο;

Τα αφρώδη κρασιά είναι πάρα πολύ σημαντικά, τα ροζέ ανεβαίνουν κυρίως το καλοκαίρι, παρόλα αυτά ακόμα προσπαθούν να μας πείσουν ότι είναι σοβαρά κρασιά. Και όλοι προσπαθούν να πιάσουν τους millennials. Να πιάσουν τη νέα γενιά, με πιο fun προϊόντα που όμως κρύβουν έναν κίνδυνο. Κατά πόσο αυτό θα έχει συνέχεια ή είναι κάτι μοδάτο.

-Συμμετέχεις σε προγράμματα προώθησης του ελληνικού κρασιού στο εξωτερικό, στις ξένες αγορές. Έχεις δει αποτελέσματα από αυτά;

Οι εντυπώσεις μου είναι πολύ θετικές. Αυτό που κάνω συνήθως σ’ αυτά τα προγράμματα είναι Μasterclasses σε σημαντικούς ανθρώπους της αγοράς. Βλέπω μεγάλο ενδιαφέρον εκτός του Ασύρτικου για το Ξινόμαυρο και για τα πολύ καλά Αγιωργίτικα, όπως και για τις λευκές ποικιλίες όπως η Ρομπόλα και το Βιδιανό.

-Ποιες είναι οι νέες χώρες που ανατέλλουν ως αγορές για εμάς;

Στην Ευρώπη μια μεγάλη αγορά είναι η Αγγλία. Εκτός από την Αγγλία, βλέπω την Πολωνία να αναδύεται, ενδεχομένως αύριο μεθαύριο και τις Σκανδιναβικές χώρες. Έκανα μια παρουσίαση πριν από δύο μήνες στη Στοκχόλμη και είδα πολύ ενδιαφέρον στα μάτια των Σουηδών sommelier και δημοσιογράφων. Υπάρχει συζήτηση, επίσης, για αναδυόμενες αγορές της Ασίας και οπωσδήποτε για την Αυστραλία όπου έχουμε βάλει δυνατές βάσεις με δουλειά τεσσάρων ετών.

-Οι διεθνείς και εθνικοί διαγωνισμοί βοηθάνε στην προώθηση και στην πώληση στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό; Ως κριτής στο διαγωνισμό του Decanter, σίγουρα έχεις άποψη για το θέμα.

Έχει σημασία ο διαγωνισμός αυτός, τι απήχηση έχει. Το Decanter έχει μεγάλη απήχηση σ΄ όλο τον κόσμο και ειδικά στην Ευρώπη. To Τexsom στην Αμερική. Oι διαγωνισμοί μπορεί να είναι σημαντικοί, όμως ένα πολύ μεγάλο κρασί δεν έχει κανένα λόγο να πάει σε κανέναν διαγωνισμό. Άρα από ένα σημείο και μετά, αμφιβάλλω αν οι Σαντορίνες κερδίζουν κάτι από τέτοιες συμμετοχές…

– Αναφερόμενος στην τιμολογιακή πολιτική, σε πρόσφατη δημοσίευσή σου γράφεις ότι οι εισαγωγές κρασιών είναι αντίστοιχες με εκείνες του 2010, πριν την κρίση. Αυτό σημαίνει ότι εισάγουμε ακριβότερα κρασιά;

Έτσι φαίνεται από την επεξεργασία των στατιστικών. Το ελληνικό κρασί αρχίζει και γίνεται πιο ακριβό, ας μη κρυβόμαστε. Και αρχίζει και γίνεται πιο ακριβό γιατί ενδεχομένως οι παραγωγοί μετά από μια πολύ μεγάλη κρίση γίνονται λίγο ανυπόμονοι. Ακριβαίνει, όμως, γενικά ό,τι γίνεται γνωστό στο κρασί. Ένα σημείο πώλησης στην Ελλάδα με ένα συγκεκριμένο ελληνικό κρασί έχει χαμηλότερα περιθώρια κέρδους. Όλοι ξέρουν πόσο κάνει. Με αυτή την έννοια, τα ξένα κρασιά δίνουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους.

-Πρέπει να το βρεις όμως.

Πρέπει να το βρεις. Αλλά πλέον μπορείς να βρεις ό,τι θέλεις.

-Ισχύει και για τα εισαγόμενα αυτό;

Ναι, βέβαια, ισχύει. Καθώς ανεβαίνει το οινικό επίπεδο στην Ελλάδα, ο κόσμος θέλει να δοκιμάσει κι άλλα πράγματα. Θα πρέπει να πάρουν και οι παραγωγοί τα μηνύματα και, αν ανεβαίνει πολύ το ξένο κρασί, θα πρέπει να δουν αν φταίει κάτι. Μιλώντας για τιμές. Πιστεύω ότι στα χαμηλά είμαστε ακριβοί. Αν ανέβεις λίγο στο επίπεδο των κρασιών που κυμαίνονται από τα 13 μέχρι τα 15-17 ευρώ υπάρχουν εξαιρετικές προτάσεις. Κι αν δούμε τα πολύ ακριβά, ξεφεύγουμε πάλι. Αν δεις τα κρασιά από τον διεθνή αμπελώνα που βρίσκεις στα 50 και στα 60 ευρώ, θα βρεις συγκλονιστικά κρασιά!

η πορεία

Για να μπορέσεις να χαράξεις την πορεία σου πρέπει να γνωρίζεις την αφετηρία. Να μάθεις το παρελθόν σου για να ταξιδέψεις προς το αύριο.
Οι δύο χώροι που επιλέξαμε στον Πειραιά για τα γυρίσματα και τη φωτογράφιση του συγκεκριμένου project αποτυπώνουν μια τέτοια πορεία. Η πρώτη μας στάση έγινε στο οινοπαντοπωλείο «Το Ειδικόν» που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Σαλαμίνας και Ψαρών, στα Ταμπούρια. Σε ένα κτήριο που χτίστηκε το 1920 για να στεγάσει την επιχείρηση αλλά και το σπίτι της οικογένειας. Σε λίγους μήνες, δηλαδή, θα συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής. Και είναι στο ίδιο σημείο, η ίδια επιχείρηση, στα ίδια χέρια. Ο Αποστόλης από τη μία συνεχίζει την παράδοση του πατέρα του και φτιάχνει ρετσίνα στα βαρέλια στο υπόγειο και απλούς, λιτούς μεζέδες, ενώ από την άλλη περνάει τη σκυτάλη στην τρίτη γενιά, τον Αριστείδη τον νεότερο, ο οποίος κοιτάει αισιόδοξα προς το μέλλον. Σε τέτοια μαγαζιά για δεκαετίες ολόκληρες ερχόταν ο κόσμος για να πιεί ή για να αγοράσει κρασί.

Η επόμενη στάση δείχνει το αύριο. Σε μικρή απόσταση από το «Ειδικόν» στην περιοχή που έχει το όνομα «Ρετσίνα» λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια ένα wine bar. Εδώ, ο Γιάννης Καϋμενάκης, μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στον χώρο του κρασιού στη χώρα μας, βρήκε τον χώρο για να στεγάσει ένα όνειρό του. Το «Paléo» φιλοξενείται σε μια παλιά αποθήκη ανάμεσα σε μηχανουργεία και συνεργεία αυτοκινήτων. Ο χώρος μετασκευάστηκε. Μοντέρνο, λιτό, ψιλοτάβανο, φωτεινό με άπλετο χώρο και με προσοχή στην κάθε λεπτομέρεια. Όλα κινούνται με επίκεντρο το κρασί. Διακόσμηση, μουσική, συνοδευτικά… Και το κρασί σε πρωταγωνιστικό ρόλο.Οι επιλογές είναι από τις περιοχές που περπάτησε και συνεχίζει να επισκέπτεται ο Καϋμένακης στις μεσογειακές χώρες και σε πολλές περιπτώσεις προέρχονται από μικρά οινοποιεία που φτιάχνουν εξαιρετικά κρασιά.

Credits
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Νίκος Ιωαννίδης
Σκηνοθετική επιμέλεια: Άγγελος Βασιλείου
Web Design: Γεράσιμος Κουρούκλης
Graphic Design: Μανώλης Καμαρίτης
Διεύθυνση παραγωγής: Παναγιώτης Καραντίας
Εικονολήπτης: Πέτρος Λιόλιος
Post production: Κώστας Μαντάς
Φωτογραφία: Νίκος Κουστένης